Các loại côn trùng có ích cho con người và thiên nhiên
Cụm từ "côn trùng" thường khiến chúng ta hình dung nhiều đến những loài đi ngược lại với lợi ích của con người mà thường bỏ quên số lượng côn trùng có ích còn lại. Bài viết ngày hôm nay sẽ giúp bạn xác định xem những loại côn trùng mà chúng ta thường xuyên nhìn thấy là có hại hay hữu ích.
I. Côn trùng có ích là gì?
Côn trùng có ích được quan niệm là bất kỳ loài côn trùng nào có thể đã được khai thác trong một thời gian dài hoặc không chịu ảnh hưởng nhân nuôi của con người, nhưng vẫn đem lại lợi ích bằng những đóng góp có giá trị tích cực cho nền kinh tế hay môi trường.
1. Nhóm côn trùng thiên địch
Bọ rùa
Bọ rùa được vinh danh là thiên địch vì đảm nhận vai trò tiêu diệt các loài sâu bọ ký sinh gồm rệp vừng, rệp sáp, nhện đỏ. Đây là loài côn trùng có kích thước hạn chế nhưng có màu sắc sặc sỡ. Tuy nhiên, loại bọ rùa màu cam vàng ăn thực vật là có hại cho cây trồng.
Chuồn chuồn
Chuồn chuồn được góp tên trong danh sách những loài thiên địch vì chúng sở hữu đôi cánh mỏng nhẹ, có thể dễ dàng bay ở khắp nơi, ở mọi độ cao khác nhau để phát hiện ra và bắt lấy con mồi dễ dàng ngay cả khi chúng đang bay. Chuồn chuồn không hề đáng sợ như cách loài côn trùng này tiêu diệt các loại sâu bọ phá hoại. Sự hiện diện của chúng trong thế giới sinh vật đã góp phần giúp người nông dân bảo vệ mùa màng hiệu quả hơn.
Bọ ngựa
Bọ ngựa được mệnh danh là một trong số những loài săn mồi đáng nể. Chúng xử lý rất dễ dàng những loài sâu bọ gây hại cho cây trồng khi sở hữu hàm răng cưa sắc nhọn. Đa phần cơ thể của Bọ ngựa thường là màu xanh lá nên nghiễm nhiên điều đó trở thành cơ hội tốt để bảo vệ chúng, cũng như thuận tiện cho quá trình săn mồi vì có thể ngụy trang giống với màu lá cây.
2. Nhóm côn trùng thụ phấn
Ong
Ong là loài côn trùng vô cùng có lợi trong nhóm thụ phấn, giúp cây trồng trong quá trình phát triển tăng khả năng đậu quả. Ngoài ra, một số loại Ong ký sinh được coi là loài thiên địch tiềm năng trong nông nghiệp.
Bên cạnh việc thụ phấn, ong còn là linh hồn của mật ngọt và là loài cung cấp được nhiều sản phẩm vô cùng hữu ích cho con người. Ngoài Sữa ong chúa, Sáp ong, Phấn hoa,... thì Mật ong là sản phẩm gần gũi nhất với mọi người tiêu dùng. Với những đặc tính ưu việt, mật ong được coi là thực phẩm bổ dưỡng được nhiều người yêu thích.
Trong thực phẩm, mật ong có thể sử dụng thay đường như một chất làm ngọt tự nhiên có lợi cho sức khỏe. Đối với sản xuất, mật ong là hương liệu lành tính nằm trong thành phần các sản phẩm làm đẹp của biết bao chị em phụ nữ.
3. Nhóm côn trùng dọn vệ sinh
Bọ hung
Bọ hung là một loại côn trùng cánh cứng và có khả năng làm di chuyển được vật nặng hơn so với trọng lượng cơ thể. Nguồn thức ăn chính của loài Bọ hung là phân của các loài gia súc, gia cầm. Ngoài ra, Bọ hung sẽ dùng đầu và chân trước xúc phân ướt, sau đó trộn với đất để cuộn chất thải thành hình cầu và đẩy đến chỗ thích hợp cho con cái đẻ trứng.
Chúng cũng góp phần không nhỏ với vai trò làm vệ sinh thiên nhiên, làm sạch môi trường sống của con người và làm tăng độ màu mỡ cho đất canh tác.
II. Vai trò của côn trùng có ích đối với tự nhiên và con người
1. Với tự nhiên
Côn trùng có ích đạt số lượng cá thể mỗi loài lớn và có vai trò quan trọng đa dạng và cân bằng sinh học của mỗi hệ sinh thái. Quá trình thụ phấn của côn trùng là nguyên nhân cơ bản làm đa dạng màu sắc và hương thơm của các loài hoa trên trái đất. Đặc biệt, côn trùng ăn những thức ăn khác nhau có nguồn gốc thực vật, tàn dư thực vật, xác chết và phân động vật, nên mỗi loài tham gia một khâu trong tuần hoàn vật chất trong tự nhiên.
2. Với con người
Số loài côn trùng có thể gây hại cho cây cối chỉ chiếm không quá 1%, còn lại là vô hại hoặc có lợi cho con người. Có những loài được tạo điều kiện nuôi dưỡng để tạo ra sản phẩm có giá trị kinh tế cao. Trong đó, sản phẩm tạo ra của hàng chục loài côn trùng đa phần được dùng là nguyên liệu để làm thuốc chữa bệnh. Ngoài ra, hàng vạn loài được coi là kẻ thù tự nhiên của sâu hại cây trồng và góp phần hạn chế số lượng sâu hại trên đồng ruộng. Bên cạnh đó, côn trùng còn ngẫu nhiên thụ phấn cho cây trồng trong quá trình lấy mật hoa, hỗ trợ con người trong việc tạo ra năng suất cây trồng.
Như vậy, cần phải nhận biết loài nào gây hại để có biện pháp phòng chống, loài nào là vô hại hoặc là có ích để bảo vệ và tạo điều kiện cho chúng phát triển trên đồng ruộng, làm thay đổi sinh quần đồng ruộng theo hướng có lợi cho con người.
Bài viết nên đọc
Bài viết phổ biến
