Thông tin là gì? Toàn cảnh vai trò của thông tin trong lối sống hiện đại

Thế kỷ 21 là thời kỳ của khoa học kỹ thuật hiện đại và công nghệ thông tin tiên tiến. Nó tạo nên một cái “chết” mới cho loài người là “chết vì mù thông tin”. Vậy thông tin là gì và nó có vai trò như thế nào trong cuộc sống hiện đại ngày nay.

I. Thông tin là gì?

Thông tin chính là tri thức, tin tức, là sự thông báo, chuyển giao tri thức và tin tức đến người nhận tin để mang lại hiểu biết cho người đó. Thông tin không thể sờ mó và chỉ được bắt gặp thông qua các tác động trừu tượng của nó, cho nên một số từ điển đồng nhất thông tin với kiến thức.

Thông tin mang hai ý nghĩa tương đương nhau. Một là ý nghĩa của danh từ, là tất cả các sự vật, sự việc, hiện tượng, ý tưởng, phán đoán giúp tăng thêm hiểu biết cho đối tượng. Hai là ý nghĩa của động từ, là một hành động truyền đạt tất cả những hiểu biết đó cho đối tượng khác để tăng thêm hiểu biết cho họ.

Khi trí tuệ nhân tạo AI ngày càng được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi thì thông tin không còn là khái niệm chỉ áp dụng lên đối tượng là con người mà còn lên cả máy móc.

II. Khác nhau giữa thông tin và dữ liệu

Dữ liệu và thông tin gắn kết với nhau một cách rất phức tạp, nhiều khi chúng ta vẫn dùng từ dữ liệu và thông tin với ý nghĩa như hệt nhau. Đôi khi, chúng có thể được sử dụng để thay thế cho nhau.

Có thể nói, dữ liệu là dạng hữu hình của một phần thông tin gồm các dữ kiện và số liệu. Nó là một tập hợp các số, từ ngữ, hình ảnh, âm thanh để đo lường, mô tả, quan sát sự vật, hiện tượng.

Thông tin có ý nghĩa trừu tượng và rộng lớn hơn, nó cung cấp ngữ cảnh để tạo thành dữ liệu. Khi thông tin được xử lý, tổ chức, sắp xếp, trình bày theo một cách có ý nghĩa và hữu ích với đối tượng được nhận thì chúng được gọi là dữ liệu.

III. Vai trò của thông tin đối với các tổ chức quản lý và doanh nghiệp

Trong các tổ chức quản lý và doanh nghiệp, thông tin đóng vai trò trọng yếu quyết định sự thành bại. Nguồn thông tin cho tổ chức và doanh nghiệp gồm có thông tin bên trong và thông tin bên ngoài. Nó được sắp xếp thành một hệ thống và quy trình bài bản để hoạt động của tổ chức và doanh nghiệp được trơn tru và có hiệu quả.

1. Thông tin trong việc ra quyết định

Ra quyết định là công việc phức tạp và hết sức quan trọng của nhà quản trị, nhà lãnh đạo của tổ chức quản lý và doanh nghiệp. Họ cần nguồn thông tin đa dạng và đa chiều để phân tích và đưa ra được quyết định đúng đắn cuối cùng quyết định hướng đi của tổ chức, doanh nghiệp. 

Thông tin sẽ giúp các nhà lãnh đạo và quản trị:

• Nhận biết vấn đề cần phải ra quyết định
• Xác định cơ hội kinh doanh, rủi ro kinh doanh, nguy hiểm tiềm ẩn
• Xác định cơ sở, tiền đề khoa học cho quyết định đề ra
• Lựa chọn các phương án vận hành phù hợp

2. Thông tin trong hoạch định, tổ chức, điều hành và kiểm soát

Bất kỳ các bước nào của hoạt động hoạch định, tổ chức, điều hành, kiểm soát đều cần có thông tin.

• Thông tin chiến lược từ cấp trên để hoạch định, đề ra chiến thuật hợp lý
• Thông tin nhân sự, tài chính, các bộ phận liên quan để tổ chức các hoạt động theo chiến thuật
• Thông tin hoạt động các bộ phận bên dưới liên quan để điều hành trơn tru kế hoạch đặt ra
• Thông tin về hiệu quả hoạt động để phát hiện kịp thời sai sót và giải quyết vấn đề hợp lý, kiểm soát các tình huống xấu phát sinh. Đồng thời kiểm soát quá trình hoạt động đảm bảo cho kế hoạch được thực hiện hiệu quả theo những gì đã đưa ra.

3. Thông tin trong phòng ngừa rủi ro

Trong các tổ chức quản lý và doanh nghiệp, rủi ro là điều không thể tránh khỏi. Có thể phân tích, dự báo và phòng ngừa rủi ro được hay không phụ thuộc vào năng lực làm việc của các cấp lãnh đạo.

Thông tin nhanh chóng, kịp thời, thông tin ẩn, thông tin mật tác động rất lớn đến các phân tích và dự báo rủi ro có thể xảy ra. Từ đó, nó cũng ảnh hưởng đến tốc độ và phạm vi xây dựng các phương án phòng ngừa rủi ro cho tổ chức và doanh nghiệp.

4. Thông tin trong cạnh tranh

Nguồn thông tin trên thị trường có thể đúng hoặc sai, có thể bị trùng lặp hoặc không trùng lặp. Các nhà lãnh đạo, nhà quản trị cần sử dụng nguồn thông tin thu thập được để lên kế hoạch, đề ra chiến lược, chiến thuật kinh doanh. Nguồn thông tin là đa dạng và phức tạp, họ cần một sự nhạy bén nhất định để xác định được thông tin nào hữu ích, có thể sử dụng.

Lợi dụng điểm này, các đối thủ cạnh tranh có thể tung thông tin giả, thông tin mù nhằm đánh lừa đối thủ, bảo vệ sản phẩm và hướng đi của công ty.

IV. Vai trò của thông tin trong đời sống hằng ngày của con người

Thông tin là nhu cầu cơ bản trong cuộc sống của con người đặc biệt là khi các mối quan hệ xã hội càng đa dạng và phức tạp. Thông qua thảo luận, truyền đạt mệnh lệnh, thư từ, tài liệu, phương tiện truyền thông, thông tin được truyền từ người này sang người khác.

Người nhận thông tin lại tạo ra những thông tin mới rồi lại truyền đi. Mạng lưới thông tin cứ vậy trở nên vô cùng dày đặc và không có hồi kết.

Trong cuộc sống đời thường hằng ngày, chúng ta không thể sống thiếu thông tin.

• Thông tin được sắp xếp logic và theo cấp bậc trở thành một bộ phận của tri thức bắt buộc phải học.
• Thông tin để gắn kết, liên lạc giữa người với người.
• Thông tin để nắm bắt nguy hiểm, sai lầm
• Thông tin để bắt kịp tri thức của nhân loại, không bị tụt hậu
• Thông tin để biết được thông tin khác là đúng hay sai, lừa đảo hay sự thật,...

Thông tin mang lại tri thức và kiến thức vô cùng hiệu quả cho mỗi người theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, sẽ có không ít các thông tin không đúng sự thật thậm chí là xuyên tạc và lừa đảo. Vì vậy, trong thời kỳ bùng nổ thông tin như hiện nay, chúng ta cần phải tiếp nhận thông tin một cách thông minh và có chọn lọc để tránh các tình huống xấu nhất có thể xảy ra, tránh bị dẫn dắt bởi dư luận không chân thực.

Thông tin là gì? Nó là khái niệm cơ bản của khoa học và là vấn đề trung tâm của xã hội hiện đại. Mỗi chúng ta đều giao lưu với nhau theo một hình thức trao đổi thông tin nào đó. Thông qua thông tin, chúng ta có thể xác định được chất lượng, bản chất của sự vật và sự việc.

Sống trong thời đại bùng nổ thông tin, công nghệ thông tin ngày càng phát triển, chúng ta phải theo kịp thời đại, cập nhật thông tin và tri thức mới mỗi ngày. 

Bài viết nên đọc

• Portfolio là gì? 7 mẹo thiết kế portfolio ấn tượng thu hút nhà tuyển dụng
• Copywriter là gì? Mổ xẻ các công việc của nghề Copywriter
• Trách nhiệm là gì? 5 biểu hiện của một người sống có trách nhiệm
• Concept là gì? Ý nghĩa của concept trong các lĩnh vực chuyên biệt
• Thương mại điện tử là gì? Cơ hội kinh doanh trong bối cảnh kinh tế hiện nay