Mặt trời mọc hướng nào và phương pháp xác định hướng nhờ mặt trời
Ngày nay, để xác định phương hướng người ta đã sáng tạo ra rất nhiều công cụ khác nhau. Tuy nhiên, bạn có thắc mắc người xưa xác định phương hướng như thế nào? Mời các bạn cùng tìm hiểu cách xác định qua cách xem mặt trời mọc hướng nào.
I. Mặt trời mọc hướng nào và lặn ở hướng nào?
Mặt trời mọc và lặn là một quy luật tất yếu và hiển nhiên trong tự nhiên. Hiện tượng này được giải thích bằng sự vận động của trái đất quanh mặt trời. Tuy nhiên, một điều là bạn cần biết đó là tuy nói mặt trời mọc và lặn, nhưng thực chất mặt trời luôn đứng yên tại chỗ.
Mặt trời mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây chắc chắn là lý thuyết mà ai cũng biết, ai cũng được học. Dù bạn đang ở vị trí nào trên trái đất thì mặt trời sẽ luân phiên mọc và lặn nhưng tại những thời điểm khác nhau. Tuy nhiên, ít người biết rằng ngoài hai hướng chính, mặt trời còn mọc ở các hướng Đông Bắc, Đông Nam, Tây Bắc, Tây Nam.
Dựa vào phương hướng như thế, người ta chia ra làm 4 hướng chính là Đông, Tây, Nam và Bắc. Ngoài ra, từ những hướng chính trên ta còn có thể xác định được các hướng phụ như Tây Bắc, Tây Nam, Bắc Tây Bắc, Bắc Đông Bắc, Đông Đông Bắc, Đông Đông Nam, Nam Đông Nam,...
II. Tại sao mặt trời lại mọc ở hướng đó?
Để giải thích cho phương hướng mặt trời mọc và lặn, ta có thể dùng quỹ đạo quay của trái đất để giải thích. Trái đất có hai hướng vận động, đó là tự quay quanh trục của nó và quay quanh mặt trời. Khi tự quay quanh trục, nó sẽ quay từ Tây sang Đông. Trục trái đất sẽ nghiêng một góc so với trục thẳng chứ không hoàn toàn đứng thẳng. Khi đó, mặt hướng về phía mặt trời sẽ nhận ánh sáng và trở thành ban ngày. Mặt không nhìn thấy mặt trời bóng tối sẽ bao trùm và chính là ban đêm.
Nguyên nhân thứ hai là do vận động quay của trái đất xung quanh mặt trời. Khi quay quanh trái đất, nó vẫn giữ trục nghiêng nhất định ban đầu và quay theo dạng hình elip quanh mặt trời. Hoạt động tịnh tiến này sẽ kéo dài 365 ngày và 6 giờ. Trong thời gian này, khi trái đất quay sẽ luôn có mặt hướng về mặt trời và có mặt không. Vậy nên mọi địa điểm đều sẽ nhận được ánh sáng rồi lại chìm trong bóng tối. Do nó tự quay quanh trục, quanh mặt trời nên ta ở trái đất sẽ thấy hiện tượng mặt trời mọc và lặn.
III. Một số phương pháp xác định hướng bằng mặt trời
Chúng ta có thể thông qua hướng mọc và lặn của mặt trời để xác định các hướng còn lại. Khi đã định được hướng mọc hoặc lặn, bằng cách dùng "Đông phải, Tây trái, Nam dưới, Bắc trên" ta sẽ phân biệt được 4 hướng chính trên trái đất. Từ đó, các hướng còn lại chi tiết hơn cũng có thể dễ dàng xác định được. Tuy nhiên dùng cách này, ta khó xác định các hướng từ tây tây bắc,... trở đi.
Ngoài ra, hiện nay đã có một số dụng cụ nhằm xác định trục quay của mặt trời và phương hướng chính xác nhất trên trái đất. Đó chính là sử dụng la bàn để xem phương hướng. Trong các trường hợp đi lạc lúc mặt trời bị mây che phủ hoặc trong rừng không thể thấy mặt trời, la bàn sẽ giúp bạn tìm đúng đường. Ngoài la bàn truyền thống, hiện nay đã có những cải tiến và tạo thành la bàn định vị, la bàn ngay trên điện thoại. Khi sử dụng la bàn, bạn chỉ cần chỉnh 1 hướng chính xác, sau đó giữ trên mặt phẳng thì sẽ xác định được hướng còn lại.
Ngoài ra, chúng ta còn có thể sử dụng Sử dụng mặt trời và gậy (hay còn được gọi là phương pháp Owen Doff). Nhờ công việc bay lượn trên bầu trời, ông đã phát hiện ra một phương pháp đặc biệt. Bằng cách cắm cây gậy xuống đất, đỉnh bóng sẽ đặt là T và sau một thời gian, bóng gậy sẽ đổi vị trí thành D. Hướng TD chỉ ở đầu T chính là hướng Tây, còn lại là hướng Đông. Khi ta kẻ thêm một đường vuông góc với đường thẳng vừa rồi sẽ thu được hướng Nam và Bắc.
Ngoài ra, ở một số bản đồ cầm tay, người ta đã cho bạn mẫu phương hướng sẵn. Nếu muốn tìm hướng mà bạn đang có bản đồ, có thể thử tìm mục chỉ hướng trên bản đồ để xác định hướng đi dễ dàng hơn. Ngoài ra, trong tự nhiên có một số hiện tượng thú vị. Như hoa hướng dương sẽ hướng về phía Đông, lỗ của các tổ ông sẽ hướng về phía Đông Nam, các loại măng tre sẽ mọc hướng đông nên thường nghiêng và to hơn ở phía này. Nếu bạn chú ý, ở vùng nhiệt đới như nước ta, các loại rong rêu sẽ mọc nhiều ở trên thân cây và hướng về phía Tây nhiều hơn. Ngược lại, ở các vùng ôn đới sẽ là hướng Bắc.
Vậy là trên đây, các bạn đã được tìm hiểu về mặt trời mọc hướng nào và một số phương pháp xác định hướng chính xác. Hy vọng thông tin bài viết hữu ích với bạn và giúp bạn tìm được phương hướng đúng.
Bài viết nên đọc
Bài viết phổ biến
