Duy ngã độc tôn là gì và câu chuyện đằng sau câu thành ngữ
Tiếng Trung là một lĩnh vực rộng lớn được nhiều người tìm hiểu. Chúng có những loại thành ngữ, tục ngữ hay và mang ý nghĩa lớn. Mời các bạn cùng tìm hiểu khái niệm và ý nghĩa duy ngã độc tôn là gì trong bài viết dưới đây.
I. Giải thích ý nghĩa của thành ngữ Duy ngã độc tôn là gì?
Duy ngã độc tôn là một thành ngữ trong tiếng Trung, được viết là 唯我独尊 /wéi wǒ dú zūn/. Theo nhiều nguồn giải thích, nhất là Phật giáo thường cho rằng câu thành ngữ này là để chỉ Phật. Nó có nghĩa là trên trời đất, chỉ có mình ta là duy nhất. Ý nghĩa này thường để ca ngợi Phật Thích Ca Mâu Ni là cao quý nhất và là người vĩ đại nhất.
Câu đầy đủ của Duy ngã độc tôn được nhiều người lan truyền còn được viết như sau: “Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn”. Tương tự như câu trên, nó chỉ thêm tầng ý nghĩa là khắp cả trời đất này, mình ta là duy nhất.
Cái tôi, cái ta được đề cập đến trong câu tục ngữ không phải là cái tôi bình thường trong vòng luân hồi, cũng chẳng phải cái tôi tự nhận và giả tạo. Nó đề cập đến một tầng ý nghĩa rộng và khái quát hơn. Cái tôi ấy còn được cho là thể hiện trong Kinh Niết Bàn, tự do và cao quý.
Trong tiếng Trung, có một số câu thành ngữ khác trái nghĩa và đồng nghĩa với nó. Câu trái nghĩa là “ 惟我独尊、 妄自尊大、自高自大” và câu đồng nghĩa là “虚怀若谷、虚己以听”.
Theo nhiều ý nghĩa khác, câu thành ngữ còn được hiểu là sự giác ngộ bằng bản thân chính mình, biết cách buông bỏ và trở thành Phật trong đời mình. Đó là đại diện cho cái tôi chiến thắng nhờ sự bền bỉ luyện tập và tu hành. Ngoài ra, cũng nói đến Phật, câu thành ngữ này cũng thể hiện đức tin và vị trí của Phật trong lòng con người thờ phụng là duy nhất. Trong mỗi chúng sinh đều được Phật chiếu cố và ban phước, mỗi chúng sinh đều có tính Phật soi tỏ thông suốt.
II. Nguồn gốc thành ngữ Duy ngã độc tôn
Tương truyền, câu thành ngữ Duy ngã độc tôn này là để chỉ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Tương truyền rằng, cách đây 2600 năm, hoàng hậu Man Da là vợ của nhà vua tịnh Phạn. Bà đến một khu vườn rất xinh đẹp, có hoa thơm cỏ lạ và đã hạ sinh ra thái tử, tức là Đức Phật khi còn nhỏ ở đây.
Từ khi vừa sinh ra, người đi đến bước thứ 7 rồi chỉ tay lên trời mà rằng “Thiên thượng niên hạ, Duy ngã độc tôn”. Đây là câu nói đầu tiên của người, cũng thể hiện sự cao quý khác thường và địa vị không thể thay đổi. Tuy nhiên, đến năm 29 tuổi, người đã nếm đủ những hỉ nộ ái ố của nhân gian, chịu các nỗi khổ như bệnh tật, tuổi già và cái chết. Vậy nên, người bỏ vị đi tu hành, sau nhiều năm đắc đạo và tạo nên Phật giáo.
Có một số bản nói rằng người ngồi dưới gốc cây từng là cơ duyên trào đời. Không ăn, không ngủ, không nghỉ đến ngày thứ 49, người ngộ đạo. Vậy nên, Đức Phật là hiện thân của một người cao quý, một người biết buông bỏ là cũng là một người thầy của Phật giáo. Trong khắp tam giới, chỉ có người là người đầu tiên chạm đến cảnh giới thấu tỏ mọi điều. Vậy nên, câu thành ngữ Duy ngã độc tôn vô cùng xứng với Phật.
III. Ý nghĩa triết học của Duy ngã độc tôn là gì?
Ngoài trong Phật giáo, câu thành ngữ Duy ngã độc tôn còn có một tầng ý nghĩa quan trọng trong triết học. Cái tôi ở đây không còn chỉ mình Đức Phật nữ, cũng không chỉ riêng người nào. Như vậy đó chính là hẹp hòi, tự mình biến mình trở nên so đo tính toán. Vậy nên, trong triết học ta là để chỉ sự giác ngộ, chỉ Phật tình trong lòng muôn loài.
Thế giới có rất nhiều bí ẩn, chúng ta không đi làm rõ những bí ẩn đó, quan trọng là phải hiểu được chúng ta. Đây mới chính là bí ẩn không có lời giải từ muôn thuở. Bởi mỗi cá thể, mỗi con người lại có những bản ngã và cái tôi khác nhau. Không thể từ một mà suy ra nhiều người khác cũng vậy.
Đức Phật nói: “Trên đất trời, Chỉ có ta là duy nhất.” Đó là để chỉ mỗi người trên đời chỉ có một, chúng ta tự minh sinh ra tâm trí và vận mệnh không phải do trời định, mà nằm ngay trong tay chính mình. Nếu mình gieo gió, người gặt lấy bão là bản thân. Đây là quy luật trời đất, không phải do ai tạo nên cả.
Đức Phật tu thành đạo, là người đã thắng được cái dục vọng cơ thể và ham muốn của thể xác. Con người có thể thắng được bản ngã của mình để ngày trở nên tốt hơn. Vận mệnh chúng ta phải tự chọn, sự sắp đặt chứ đừng để ai lựa chọn hộ.
Vậy là trên đây, các bạn đã được tìm hiểu về câu thành ngữ Duy ngã độc tôn là gì và các ý nghĩa của nó. Hy vọng bài viết đem đến cho bạn những thông tin hữu ích trên con đường tìm cho mình vận mệnh và bản ngã của chính mình.
Bài viết nên đọc
Bài viết phổ biến
