Giá trị sử dụng của hàng hóa là gì?

Hàng hóa là sản phẩm được tạo ra trong một quá trình lao động. Theo đó, hàng hóa có hai thuộc tính là giá trị và giá trị sử dụng. Vậy bạn có biết giá trị sử dụng của hàng hóa là gì?

I. Giá trị sử dụng của hàng hóa

Trước tiên, có lẽ chúng ta lên vào thẳng vấn đề về giá trị sử dụng của hàng hóa là gì? Giá trị sử dụng (Use Value) của hàng hóa là lợi ích của hàng hóa thỏa mãn nhu cầu sử dụng của con người thông qua hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp.

giá trị sử dụng của hàng hóa là gì

Ví dụ, khi chủ sở hữu thuê công nhân dệt vải, giá trị sử dụng sức lao động của người công nhân dệt là kỹ năng, năng suất lao động của họ khi lao động dệt vải.

Giá trị sử dụng của hàng hóa có những đặc trưng sau:

  • Một hàng hóa có nhiều công dụng khác nhau hay nhiều giá trị sử dụng. Hàng hóa không chỉ có giá trị sử dụng trong một lúc mà nó có thể phát triển ra được khi trải qua quá trình sử dụng. 
  • Giá trị sử dụng của hàng hóa có thể coi là một phạm trù vĩnh viễn và không thể thay đổi. Có thể coi giá trị sử dụng của hàng hóa là một thuộc tính tự nhiên.
  • Giá trị sử dụng của hàng hóa được con người sử dụng cho cá nhân hoặc sản xuất.
  • Sự phát triển xã hội và khoa học công nghệ đã tác động, làm cho hàng hóa ngày càng trở nên phong phú và đa dạng. Từ đó, làm cho giá trị sử dụng của hàng hóa tăng lên ngày một cao hơn.

hàng hóa là gì

Khi một vật được coi là hàng hoá thì nhất thiết nó phải có giá trị sử dụng. Nhưng không phải bất cứ vật gì có giá trị sử dụng cũng đều được xem là hàng hoá. Chẳng hạn, chúng ta hãy lấy một hàng hóa như kim cương làm giá trị sử dụng.

Chúng ta không thể chỉ nhìn vào nó mà biết rằng viên kim cương là một loại hàng hóa. Khi nó đóng vai trò là một giá trị sử dụng thẩm mỹ trên cổ của một cô gái thì nó là một viên kim cương chứ không phải là một món hàng.

II. Mối quan hệ giữa giá trị sử dụng và giá trị của hàng hoá

Giá trị sử dụng là một trong hai thuộc tính của hàng hoá. Hai thuộc tính của hàng hóa có quan hệ chặt chẽ với nhau, vừa thống nhất, vừa mâu thuẫn với nhau.

  • Mặt thống nhất thể hiện ở chỗ: giá trị và giá trị sử dụng là hai thuộc tính bắt buộc phải cùng tồn tại mới tạo ra hàng hóa. Chẳng hạn như không khí, nước trong tự nhiên sẽ không được xem là hàng hóa vì chúng tuy có giá trị sử dụng nhưng không do lao động tạo ra (tức không có kết tinh lao động).
  • Mâu thuẫn giữa hai thuộc tính của hàng hóa thể hiện ở chỗ: Thứ nhất với tư cách là giá trị thì các hàng hóa lại đồng nhất về chất, đều là sự kết tinh của lao động. Còn với tư cách là giá trị sử dụng thì các hàng hóa lại không có sự đồng nhất về chất. Thứ hai là quá trình thực hiện giá trị và giá trị sử dụng độc lập với nhau về cả mặt không gian và thời gian. Giá trị được thực hiện trước trong lĩnh vực lưu thông, ngược lại giá trị sử dụng được thực hiện sau trong lĩnh vực tiêu dùng. Do đó, nếu giá trị của hàng hóa không được thực hiện thì sẽ dẫn đến vấn nạn về khủng hoảng kinh tế.

giá trị của hàng hoá

III. Vai trò giá trị sử dụng của hàng hóa trong kinh tế chính trị 

Trong một bản thảo được đưa vào các bản thảo của Grundrisse, đã truyền cảm hứng cho điểm khởi đầu của một đóng góp cho sự phê phán kinh tế chính trị, Marx tuyên bố: “Bản thân hàng hóa xuất hiện như là sự thống nhất của hai khía cạnh. Nó là giá trị sử dụng, tức là đối tượng thoả mãn của bất cứ hệ thống nào, bất kể nhu cầu nào của con người. Đây là khía cạnh vật chất của nó, mà các thời đại sản xuất khác nhau nhất có thể có điểm chung, và do đó việc xem xét nó nằm ngoài kinh tế chính trị. Giá trị sử dụng nằm trong lĩnh vực kinh tế chính trị ngay khi nó bị thay đổi bởi quan hệ sản xuất hiện đại, hoặc khi nó can thiệp để thay đổi chúng. Những gì người ta thường nói về nó một cách chung chung, vì hình thức đẹp, được giới hạn trong những điều bình thường có giá trị lịch sử trong buổi đầu tiên của khoa học, khi các hình thức sản xuất xã hội của tư sản vẫn còn phải vất vả bóc tách. của tài liệu, và, với nỗ lực lớn, được thiết lập như những đối tượng nghiên cứu độc lập. Tuy nhiên, trên thực tế, giá trị sử dụng của hàng hóa là một tiền giả định nhất định - cơ sở vật chất trong đó một quan hệ kinh tế cụ thể thể hiện chính nó. Chỉ có quan hệ cụ thể này mới quy định giá trị sử dụng với tư cách là hàng hóa.”

hàng hóa trong kinh tế chính trị 

Nếu chúng ta không biết giá trị sử dụng của hàng hóa là gì và phó mặc sản xuất mất cân bằng theo hướng tạo ra giá trị thay vì giá trị sử dụng thì chúng ta sẽ còn phải đối phó với những đối kháng trong xã hội. Đối kháng này bắt nguồn từ mâu thuẫn: lợi nhuận sẽ thống trị xã hội hơn là tính hữu ích. Và bản chất của hàng hóa sẽ là tối đa hóa lợi nhuận bằng mọi giá hơn là tối đa hóa chất lượng sản phẩm.

Bài viết nên đọc