Văn nghị luận là gì? Đặc điểm và phân loại văn nghị luận
Đối với các bạn học sinh, việc nắm vững kiến thức nền tảng về thể loại văn nghị luận là điều vô cùng cần thiết. Nguyên nhân là do hiểu rõ văn nghị luận sẽ giúp cho điểm số môn văn được cải thiện đáng kể, đồng thời còn có thể tránh bị lạc đề trong lúc làm bài thi hay bài kiểm tra. Vậy nên trong bài viết này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu văn nghị luận là gì, đặc điểm, bố cục và các loại văn nghị luận nhé!
I. Thế nào là nghị luận?
Để định nghĩa dễ dàng hơn văn nghị luận là gì, trước tiên, chúng ta nên bắt đầu từ định nghĩa nghị luận. Nghị luận được hiểu là một phương pháp hay là một dạng thức văn bản với nội dung chính là bàn về một đối tượng nào đó. Đối tượng ấy có thể là một tác phẩm văn học, một vấn đề nào đó trong đời sống, chính trị hay xã hội,... được viết với mục đích cung cấp thông tin đến cho người đọc.
1. Văn nghị luận là gì?
Dựa theo những thông tin trên, văn nghị luận là một dạng mà trong các bài viết, tác giả sẽ dùng những lý lẽ, dẫn chứng của mình để lập luận ra những quan điểm, ý kiến nhằm thuyết phục người đọc/ người nghe tin tưởng và khẳng định tư tưởng, quan điểm đó.
2. Đặc điểm và bố cục của bài văn nghị luận
Luận điểm, luận cứ hay lập luận là những yếu tố không thể thiếu trong một văn bản nghị luận:
- Luận điểm là những ý kiến của tác giả, thể hiện nên những tư tưởng, quan điểm của mình trong một bài văn nghị luận. Luận điểm thường là những phán đoán mang nghĩa khẳng định, những thuộc tính, tính chất hay khía cạnh nào đó được triển khai để làm sáng tỏ nên luận đề.
- Luận cứ là những lý lẽ, dẫn chứng được đưa ra để làm sáng tỏ, thuyết phục người đọc, người nghe chấp nhận luận điểm.
- Lập luận là việc sắp xếp, sử dụng những luận điểm và luận cứ một có có trình tự, logic, không thể bác bỏ được.
3. Bố cục của một bài văn nghị luận gồm có những gì?
Khi viết văn nghị luận, cần lưu ý bố cục để tổng thể bài viết được mạch lạc nhất:
- Đặt vấn đề (mở bài): Là phần mở đầu của bài văn, người viết sẽ giới thiệu vấn đề, nêu ra tầm quan trọng của nó và sẽ nêu sơ lược về những luận điểm sắp đề ra.
- Giải quyết vấn đề (thân bài): Người viết triển khai các luận điểm, luận cứ, lập luận.
- Kết thúc vấn đề (kết bài): Lần nữa khẳng định vấn đề.
II. Nghị luận văn học
Nghị luận văn học là phần chiếm phân nửa số điểm hoặc hơn trong các kỳ thi, vậy nên đây là một thể loại nghị luận quan trọng cần nắm rõ. Nghị luận văn học được hiểu đơn giản là việc nêu lên những bình luận, nhận xét hay cảm nghĩ về những vấn đề có liên quan đến một tác phẩm văn học. Nghị luận văn học thường sẽ yêu cầu nghị luận về một bài thơ, một đoạn thơ hay là nghị luận về tác phẩm văn xuôi nào đó.
Nghị luận về một bài thơ hay một đoạn thơ chính là lời nhận xét, đánh giá của tác giả về nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ đó. Về nội dung, bài nghị luận cần phải tập trung phân tích các yếu tố như tác giả, hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật, tư tưởng và đưa ra giá trị cụ thể của tư tưởng.
Nghị luận về một tác phẩm văn xuôi là khi người viết nhận xét, đánh giá về các nhân vật trong tác phẩm. Về nội dung, đây đều là những đánh giá, nhận xét về tác phẩm văn xuôi nên mọi đánh giá phải bắt đầu từ ý nghĩa cốt truyện, tính cách hay giá trị hiện thực mà tác phẩm thể hiện. Vì vậy, nhận xét, đánh giá phải thể hiện rõ ràng, luận cứ, luận cứ phải thuyết phục.
III. Nghị luận xã hội
Nghị luận xã hội được hiểu là một bài viết đề cập đến các vấn đề xã hội, các quan niệm đạo đức hay các hiện tượng tiêu cực và tích cực xảy ra trong xã hội, ngoài ra nó có thể xoay quanh các vấn đề về môi trường... Có hai dạng bài nghị luận xã hội chính:
- Nghị luận về sự việc, hiện tượng và nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo đức. Tranh luận về các sự kiện, hiện tượng trong đời sống là bàn luận về các hiện tượng, sự việc có ý nghĩa nhất định đối với đời sống, có thể khen hoặc chê. Nghị luận sự việc, hiện tượng sẽ làm rõ sự việc, hiện tượng, phân tích mặt đúng sai của vấn đề, tác động đối với xã hội, phân tích nguyên nhân, bày tỏ đồng tình hay phản đối...
- Nghị luận tư tưởng, đạo đức là nghị luận về đạo đức xã hội, phê phán những sự việc, lối sống, những tư tưởng dẫn đến sự băng hoại đạo đức của một bộ phận người trong xã hội hiện nay.
Trên đây là những thông tin sẽ giải đáp cho bạn văn nghị luận là gì cũng như một số vấn đề xoay quanh văn nghị luận. Hy vọng bài viết này có ích cho quá trình tìm hiểu về thể loại văn này!
Bài viết nên đọc
Bài viết phổ biến
