Các cách tính phần trăm và một số ví dụ minh hoạ

Nhiều người cho rằng việc học toán thường không giúp ích cho thực tế là nhận định hoàn toàn sai lầm. Việc hiểu được cách tính toán giúp bạn dễ dàng làm việc và học tập. Trong bài viết, cùng tìm hiểu các cách tính phần trăm - một dạng toán quen thuộc nhưng không đơn giản.

I. Phần trăm là gì và ý nghĩa tỷ lệ phần trăm

Phần trăm là một định nghĩa được sử dụng trong toán học, thể hiện dưới dạng phân số có mẫu số là 100. Để biểu thị ngắn gọn con số này, người ta thường sử dụng số làm tròn và ký hiệu phần trăm (%) ở ngay phía sau. Cách tính tỷ lệ phần trăm phụ thuộc vào những công thức hay mục tiêu bạn cần đến. 

Ví dụ: 10%, 20%, 50%,...

Tỷ lệ phần trăm được biểu thị cho sự so sánh giữa 2 hoặc nhiều đại lượng. Để thể hiện cho một đại lượng, nó chính là mức độ chiếm của đại lượng đó. Ví dụ như nói khối lượng của A chiếm một nửa, tức là A chiếm 50% khối lượng tất cả. 

cach tinh phan tram

II. Các cách tính phần trăm cơ bản

Tính tỷ lệ phần trăm giữa hai đại lượng là công thức đơn giản và thường gặp nhất trong toán học. Cách tính phần trăm của A so với B hoặc so với tổng A và B được biểu diễn bằng công thức sau:

  • Tỷ số phần trăm của A = A / (A + B) x 100(%)
  • Tỷ số phần trăm của A so với B = A / B x 100(%)

Để tính sự chênh lệch giữa hai giá trị khác nhau, chúng ta có thể sử dụng công thức: (B - A) / A x 100(%) 

Trong đó:

  • B là số cần so sánh chênh lệch
  • A là mốc để so sánh.

III. Các ứng dụng của cách tính phần trăm

Cách tính phần trăm được áp dụng vào rất nhiều lĩnh vực trong học tập, công việc và cuộc sống. 

1. Sự tăng trưởng

Đối với nền kinh tế, ta có thể tính được sự tăng trưởng bằng cách sử dụng công thức tỷ lệ phần trăm. Khi nhìn vào tỷ lệ phần trăm, chúng ta có thể biết được mức độ phát triển của một nền kinh tế từ nhỏ như công ty hay lớn như quốc gia.

Dựa vào số liệu đó, chúng ta có thể phân tích, tổng hợp hoặc đặt làm mục tiêu. Khi đọc các báo cáo, những con số phần trăm này rất nhiều và giúp người đọc dễ dàng hình dung, hiểu được. Đặc biệt, cách tính phần trăm có thể cho ra con số âm vì sự tăng trưởng có thể đi xuống.

Công thức: % tăng trưởng = (năm cần tính - năm trước) / năm trước*100 (%). 

2. Phần trăm công việc

Cách tính phần trăm còn thể hiện cho sự hoàn thành công việc hoặc khả năng thực hiện được khối lượng công việc. Nếu coi hoàn thành công việc là 100%, vậy thì mức độ của bạn sẽ đạt dưới 100%. Tỷ lệ càng cao thì số công việc bạn đã thực hiện được càng nhiều.

Công thức: (số công việc đã hoàn thành A/ số công việc phải hoàn thành B) x 100

phan tram cong viec

3. Lãi suất gửi ngân hàng

Khi chúng ta gửi hoặc vay tiền ngân hàng, họ sẽ cung cấp cho ta mức lãi suất. Dựa vào lãi suất ta có thể tính được số tiền lãi hoặc số tiền nợ. Tỷ lệ này có thể được cung cấp theo tháng, theo quý hoặc theo năm. Lãi trong ngân hàng còn được chia làm nhiều loại tuỳ thuộc vào cách thức gửi tiền. Quen thuộc nhất có lẽ chính là lãi đơn và lãi kép. 

Công thức: Số tiền lãi = Số tiền ban đầu x Lãi suất gửi

lai suat ngan hang

IV. Tính phần trăm trong Excel và Google Sheet

Hiện nay, máy tính đã thay thế con người và làm được rất nhiều công việc từ tính toán đến sắp xếp. Đặc biệt, để không cần phải nhớ các cách tính phần trăm, bạn có thể sử dụng các công cụ tính toán và liệt kê đơn giản như Excel và Google Sheet. Không những vậy, các con số sẽ làm bạn nhầm lẫn trong những thuật toán. Khi sử dụng công cụ thì bạn có thể không cần lo đến vấn đề này. 

google sheet

Khi sử dụng cách tính phần trăm bằng thuật toán trên Excel và Google Sheet, bạn còn tiết kiệm được rất nhiều thời gian. Hơn nữa, số liệu sẽ được lưu trữ và khi cần, bạn có thể sử dụng được ngay lập tức mà không cần tính lại. 

Cách thực hiện nhanh:

  • Đầu tiên, bạn lập bảng thống kê số liệu muốn tính toán lên trang sheet.
  • Ở ô cần kết quả, dùng phép tính phần trăm muốn thực hiện. Nhấn Enter để lấy kết quả. 
  • Bôi đen cả cột kết quả cần tính toán. Nhấn chuột phải, chọn nút lệnh Format Cells và Percentage trong phần Number. 
  • Để chỉnh số liệu, chữ số thập phân sau dấu phẩy, bạn tuỳ chỉnh tại ô Decimal Places và chọn OK để kết thúc. 

Với cách làm này, bạn sẽ nhanh chóng thực hiện được công việc tưởng chứng dài dòng. Chỉ vài giây, vài nghìn phép tính sẽ được thực hiện với độ chính xác cao. Nếu bạn muốn thêm các hàng khác hoặc bổ sung, sửa thông tin trong cột, bạn không cần phải thực hiện lại phép tính. Máy tính sẽ làm việc đó cho bạn, vậy nên kết quả luôn đảm bảo và giữ được tính chính xác cao.

Vậy là trên đây, bạn đã được tìm hiểu về các cách tính phần trăm và ứng dụng của nó trong cuộc sống. Hy vọng bài viết đem đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích.